Mentalność ofiary to wyuczona cecha osobowości, w której dana osoba ma tendencję do postrzegania siebie jako ofiary negatywnych działań innych. Postawa ta zależy od wyuczonych procesów myślowych i atrybucji. Osobę z mentalnością ofiary cechuje zazwyczaj skrajnie negatywne nastawienie i ciągłe przygnębienie wynikające z nieustającego sabotowania wszelkich potencjalnych szans na szczęście.
Wyrażenia „mentalność ofiary” lub „kompleks ofiary” nie są ani medyczną, ani psychologiczną terminologią. Nie stanowią również rzeczywistych diagnoz. Są to idealne określenia wzorca myślowego, który uniemożliwia ludziom, osiągnie założonych celów.
Ludzie z tym syndromem mają skłonność do uważania, że coś złego dzieje się w ich życiu, lub czują, że nie zasługują na dobre rzeczy, bagatelizując jednocześnie te, które im się przytrafiają. W ten sposób ich życie prowadzi donikąd.
Przebywanie w towarzystwie osób wiecznie dostrzegających w życiu jego negatywne strony, jest zarówno przygnębiające, jak i destrukcyjne dla osób, które realistycznie patrzą na wszystkie odcienie otaczającego ich świata.
Jeśli zaczynasz dostrzegać, że niefortunne i bolesne aspekty życia zaczynają Ci w dużym stopniu przyćmiewać jego pozytywne strony i uczucia takie jak: nadzieja, miłość i pozytywność, zatrzymaj się na chwile w celu dokonania autoanalizy własnych zachowań.
Mentalność ofiary – jak sobie z nią poradzić?
Przyjmij pełną odpowiedzialność za swoje życie
Jeśli chcesz przestać czuć się ofiarą, musisz wziąć odpowiedzialność za swoje życie. Dopiero w momencie, gdy jesteś w stanie zaakceptować, że wszystko, co kiedykolwiek było i będzie, zależy tylko i wyłącznie od Ciebie, stajesz na dobrej drodze do złagodzenia swojego syndromu ofiary.
Przestań obwiniać innych ludzi
Nie obwiniaj rodziców, że nie zapewnili Ci właściwego startu – nie musieli tego robić. Zamiast użalania się nad sobą, weź odpowiedzialność za swój start i pomimo wszystkich przeszkód idź swoją mądrze wyznaczoną drogą.
Nie narzekaj na nauczyciela, że nie przekazał Ci wiedzy w odpowiedni sposób. Żyjemy w czasach, gdzie dostęp do wiedzy jest nieograniczony. Trzeba tylko umieć szukać wartościowych treści.
Nie zrzucaj winy na koleżankę z pracy, że nie dostarczyła Ci danych do raportów. Zastanów się, jak często jej o tym przypominałeś, w jaki sposób zarządzałeś pracą nad swoim projektem i w jaki sposób kontrolowałeś sytuacje?
Nie oskarżaj partnera, że poświęca Ci za mało czasu. Zaplanuj i zorganizuj ciekawe aktywności, połączone z Waszymi pasjami. Tego typu spędzony czas na pewno Was do siebie zbliży.
Nie skarż się na szefa, że Cię niedocenienia i nie otrzymałeś podwyżki. Zadaj sobie pytanie, czy poprosiłeś o podwyżkę? Czy zadałeś pytanie, co konkretnie musisz zrobić, żeby ten awans otrzymać? Czy rozglądałeś się za inną pracą, w której na wejściu będziesz miał wyższe wynagrodzenie?
Ludzie z mentalnością ofiary z niezwykłą łatwością są w stanie obwiniać rodziców, szefów, przyjaciół, współpracowników, klientów, partnerów, gospodarkę, polityków, media, pogodę, a nawet niesprzyjający układ gwiazd. Kierując się jedynie własną wygodą, nie patrzą tam, gdzie jest prawdziwy problem, czyli oni sami.
Przestań panicznie bać się porażek
Każdy popełnia błędy. Nie ma ani jednej osoby na świecie, która byłaby wolna od błędu. Z każdego niepowodzenia wyciągaj wnioski, niech staną się dla Ciebie lekcją. Przyjmij swój błąd i miej odwagę się otwarcie do niego przyznać. Weź za niego odpowiedzialność i rusz dalej.
Przeczytaj także: Analiza błędu, czyli przewidywanie konsekwencji następnych działań
Zacznij ćwiczyć swoją uważność
Baczniejsze zwracanie uwagi na to, co dzieje się w Tobie i wokół Ciebie może pomóc Ci na nowo odkryć pozytywne aspekty własnego życia. Naucz się, jak obiektywnie obserwować swoje myśli, powstrzymując je od tworzenia ciągle negatywnych wzorców.
Informacji, kursów lub aplikacji dotyczących uważności poszukaj w Internecie. Jest ich naprawdę wiele.
Skorzystaj z pomocy terapeuty lub psychologa
Rozmowy ze specjalistami od zdrowia psychicznego mogą Ci pomóc rozszyfrować rolę, jaką Twoje negatywne myślenie odgrywa w Twoim obecnym życiu. Terapia może również pomóc uwolnić Cię od poczucia odpowiedzialności za wydarzenia, które nie były Twoją winą.